Δευτέρα 22 Δεκεμβρίου 2014

Αυτό εδώ δεν είναι ένα λογοτεχνικό ποστ

(Αυτό εδώ δεν είναι ένα λογοτεχνικό ποστ. Σχετίζεται, ωστόσο, με την πνευματική δημιουργία.)

Κατεβαίνοντας τις προάλλες τη Μεσογείων προς το κέντρο, είδα πως κοντά στην οδό Φειδιππίδου είχε ανοίξει ένα καινούριο κατάστημα που έφερε ως ονομασία το επώνυμο του πιο διάσημου ίσως επιστήμονα του εικοστού αιώνα. Η όλη υπόθεση θα ήταν ασήμαντη - καθώς το συγκεκριμένο επώνυμο είναι μάλλον συνηθισμένο (όχι, πάντως, εξαιρετικά ασυνήθιστο) στη γερμανική γλώσσα - αν δίπλα του δεν απεικονιζόταν το χαρακτηριστικότατο πρόσωπο του επιστήμονα αυτού σε μια υποτίθεται κωμική πόζα. 

Θυμήθηκα αμέσως την περίπτωση ενός άλλου μαγαζιού, που λειτουργούσε κάποτε στην Ακαδημίας και το οποίο έφερε το όνομα "Ρέντφορντ", με την εικόνα του πρωταγωνιστή των "Τριών Ημερών του Κόνδορα" δίπλα στην επιγραφή. Θυμήθηκα επίσης τις αμέτρητες κρεπερί, καφετέριες κτλ. που ονομάζονται Αστερίξ και έχουν δίπλα στην επιγραφή το γνωστό σκίτσο του Ουντερζό. Τα παραδείγματα είναι, βασικά, αμέτρητα. 

Αναρωτιέμαι αν όλοι αυτοί οι μαγαζάτορες, που ανοίγουν επιχειρήσεις με επωνυμίες τα ονόματα τρίτων, είτε υπαρκτών προσώπων είτε επινοημένων, καταλαβαίνουν πως για κάτι τέτοιο απαιτείται ειδική άδεια, πως ένα επινοημένο πρόσωπο είναι το προϊόν του πνευματικού μόχθου ενός άλλου ανθρώπου, ενός ανθρώπου που θέλει να διαχειρίζεται το δημιούργημα της φαντασίας του όπως εκείνος θέλει και να το συνδέει μόνο με πράγματα που του αρέσουν και τον αφορούν. Αναρωτιέμαι, επίσης, αν καταλαβαίνουν πως η φυσιογνωμία και το ονοματεπώνυμο ενός υπαρκτού προσώπου ανήκουν μόνο σε εκείνο και πως μόνο εκείνο έχει το δικαίωμα να τα εκμεταλλεύεται (αν το θελήσει) αλλά και να απαγορεύσει την εκμετάλλευσή τους από τρίτους.  

Αυτή η νοοτροπία δείχνει ακριβέστατα όχι μόνο την λογική της προχειρότητας και της αδιαφορίας που διατρέχει αυτήν εδώ τη χώρα, αλλά και την απαξίωση των καλλιτεχνών ως ανθρώπων και ως επαγγελματιών. Είναι σαν όλοι αυτοί οι άνθρωποι να πιστεύουν πως ο πνευματικός μόχθος δεν είναι τίποτα αξιοσημείωτο, δεν είναι, δηλαδή, πραγματικός μόχθος. Είναι σαν να πιστεύουν πως οι καλλιτέχνες δεν ασχολούνται με κάτι σοβαρό. Είναι σαν να πιστεύουν πως τα πνευματικά δικαιώματα δεν είναι αληθινά δικαιώματα. 

Είχα αποφασίσει να γράψω αυτό το ποστ προχθές. Τελικά, λόγω χρόνου, δεν μπόρεσα. Το γράφω σήμερα, έχοντας, εν τω μεταξύ, ανακαλύψει αυτή την ενδιαφέρουσα περίπτωση λογοτεχνικού "μόχθου". Το ότι ο πρωταγωνιστής της είναι βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος δεν μου προκαλεί καμιά έκπληξη, καθώς το κόμμα αυτό διέπεται σε όλα του (και όχι μόνο σε όσα αφορούν την καλλιτεχνική δημιουργία και τα δικαιώματα των καλλιτεχνών) από τη νοοτροπία που περιγράφω στην αμέσως προηγούμενη παράγραφο. 

2 σχόλια:

  1. Ηλία,βάζεις ένα πολύ σοβαρό θέμα και καλά κάνεις και συμφωνώ σε γενικές γραμμές μαζί σου αλλά τις περισσότερες φορές οι απλοί άνθρωποι που ονομάζουν το μαγαζί ή την δραστηριότητά τους με το όνομα του αγαπημένου τους καλλιτέχνη ή τέλος πάντων του ατόμου που τους έχει εμπνεύσει και αυτό δεν είναι εν ζωή πια ,έχει δηλαδή περάσει στο άπειρο του μύθου του,δεν το κάνουν απαραίτητα με σκοπό βεβήλωσης ή κλεψιμαίικο.
    Εμπνέονται,έχουν πρότυπο,θέλουν να ελκύσουν,ναι,προφανώς (και) τους σύγχρονούς τους αποτίοντας φόρο αγάπης(δεν λέω τιμής,καταλαβαίνεις γιατί) σ΄εκείνον/ην που τους ενέπνευσε.
    Την λέσχη ανάγνωσης και το μπλογκ μου τα είπα "του Degas",άλλη λέσχη έχει το όνομα του Ντοστογιέφσκι στον τίτλο της και ,για να μη στα πολυλογώ, ο Degas,η Μέριλιν,ο Ντοστογιέφσκι,ο Τσε και άπειροι ακόμα δεν χρησιμοποιήθηκαν (μόνον)από φτηνιάρα,κακόγουστη ιδιοτέλεια(λες και υπάρχει καλόγουστη) αλλά από θαυμασμό και αγάπη,έτσι λέω ,έτσι θέλω να πιστεύω.
    Την καλησπέρα μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Βιβή μου, το καταλαβαίνω αυτό κι έχεις δίκιο όσον αφορά τις λέσχες ανάγνωσης και άλλες τέτοιες ομάδες/δραστηριότητες, αλλά εγώ μιλώ για περιπτώσεις κερδοσκοπίας - εμπορικής εκμετάλλευσης και ενός έργου/προσώπου που δεν είναι δικό σου και επί του οποίου δεν έχεις κανένα δικαίωμα.

    (Συγγνώμη για την τόσο καθυστερημένη απάντηση, αλλά τόσο καιρό δεν είχα ίντερνετ)

    ΑπάντησηΔιαγραφή